ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 43 Ν. 4715/2020 ΓΙΑ ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ, Κωνσταντίνος Κουτσογεώργος, Εφέτης Θράκης

 ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ ΤΟΥ  ΑΡΘΡΟΥ  43 Ν 4715/2020 ΓΙΑ ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΩΝ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΥΤΣΟΓΕΩΡΓΟΥ Εφέτη Θράκης

Η διάταξη του άρθρου 43 Ν 4715/2020 διαμορφώνεται  ως εξής « Ερμηνευτική διάταξη ως προς τον χρόνο εφαρμογής των νόμων 4335/2015 και 4336/2015 σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και ήδη κηρυχθείσες πτωχεύσεις Κατά την αληθή τους έννοια, οι διατάξεις: α) της περ. 19 της υποπαρ. Γ3 της παρ. Γ του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 (Α΄ 94), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 13 της παρ. 2 του ν. 4446/2016 και (β) του άρθρου όγδοου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 (Α΄ 87) δεν έχουν εφαρμογή σε διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης που βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη και σε πτωχεύσεις που είχαν ήδη κηρυχθεί μέχρι την έναρξη ισχύος των παραπάνω νόμων. Για την κατάταξη των πιστωτών στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου λαμβάνεται υπόψιν το δίκαιο που ίσχυε κατά τον χρόνο επίδοσης της επιταγής προς εκτέλεση και της υποβολής της αίτησης για την κήρυξη της πτώχευσης. Η άσκηση ενδίκων μέσων και βοηθημάτων κατά της κατάταξης των πιστωτών με βάση τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου δεν αναστέλλει τη διανομή στις περιπτώσεις του εδαφίου αυτού.»

Η προαναφερόμενη ρύθμιση διαλαμβάνει  ένα ειδικότερο  κανόνα με  αναδρομική  ισχύ,  σύμφωνα ,με τον οποίο  πλέον σε σχέση με την κατάταξη των απαιτήσεων πριν από την έναρξη εφαρμογής  του Ν 4335/2015 ισχύει  το προηγούμενο δίκαιο εάν η επιταγή προς εκτέλεση είχε  επιδοθεί  έως την  1-1-2016. Η ρύθμιση αυτή όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του Ν 4715/2020 περιλήφθηκε σε αυτόν, διότι κατά  ρύθμιση των προνομίων του άρθρου 977 ΚΠολΔ,  που συντελέστηκε με το άρθρο όγδοο του Ν  4335/2015   πλέον  « …οι εργαζόμενοι συμμετέχουν  στη διανομή του προϊόντος εκποίησης της περιουσίας χωρίς να διατηρούν προνόμιο, επόμενοι της κατάταξης  των τραπεζών. Κατά την αληθή έννοια των ως άνω τροποποιήσεων, όμως και ελλείψει ρητής ή πάντως σαφούς  αντίθετης  ρύθμισης , αυτή  δεν τύγχανε εφαρμογής σε ήδη εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής  εκτέλεσης , όπως και σε κηρυχθείσες  πτωχεύσεις. Παρόλα αυτά, στην πορεία ανέκυψαν  ερμηνευτικές  διχογνωμίες και αμφισβητήσεις, με αποτέλεσμα να καθίσταται  αναγκαία η προτεινόμενη  διάταξη, με την οποία αποκαθίσταται η ορθή έννοια  των τροποποιήσεων  των ν 4335 και 4336/2015 ως προς τα κρίσιμα ζητήματα  διαχρονικού δικαίου. Ειδικότερα προς άρση της οποιασδήποπτε  ερμηνευτικής αμφισβήτησης  είναι αναγκαίο  να αποσαφηνισθεί όπως αποτυπώνεται  στην προτεινόμενη  τροπολογία,  ότι οι νέες διατάξεις  για το προνόμια  των εργατικών απαιτήσεων  θα εφαρμοστούν  μόνο  για όσους πλειστηριασμούς  στηρίζονται σε διαδικασία εκτέλεσης  που ξεκίνησε μετά την 1-1-2016 …..».

Η ανεξαρτήτως της επιλογής στην οποία επιβάλλεται να καταλήξει  η ερμηνεία σε σχέση με την αντικειμενική έκταση εφαρμογής του ανωτέρω κανόνα,  ώστε με αναγωγή  σε  αυτήν να εκτιμηθεί  εάν η νέα ρύθμιση  καλύπτει τις  απαιτήσεις από σχέση εργασίας σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση ή καλύπτονται από αυτήν όλες οι απαιτήσεις, επιβάλλεται σε κάθε  περίπτωση ο αποδιδόμενος σε αυτόν χαρακτηρισμός   ως ερμηνευτικής διάταξης να υπερβεί τις ακόλουθες αντιρρήσεις:

α) ότι πριν από την έναρξη ισχύος του δεν συνέτρεχε οποιοδήποτε  κενό σε σχέση με την ρύθμιση των εφαρμοζόμενων κανόνων  διαχρονικού δικαίου που καλύπττουν την διαδοχή νόμων οι οποίοι ρυθμίζουν την  κατάταξη  των απαιτήσεων. Αντιθέτως, ίσχυε και εφαρμοζόταν  η αρχή της  αυτοτέλειας των επιμέρους διαδικαστικών πράξεων που περιέχεται  στον κανόνα του άρθρου 12 ΕισΝΚΠολΔ, σύμφωνα με την οποία οι διαδικαστικές πράξεις ρυθμίζονται από το δίκαιο που ισχύει  κατά το χρόνο που επιχειρούνται.

β) ότι δεν είχε  προκληθεί  οποιαδήποτε ερμηνευτική ασάφεια  ή αμφιβολία σε σχέση με την  έκταση ισχύος του ανωτέρω κανόνα διαχρονικού δικαίου. Αντιθέτως,   επικρατούσε η βεβαιότητα  ότι τα προνόμια δεν κρίνονται  σύμφωνα με τον νόμο που ισχύει  κατά τον χρόνο της γενέσεως του δικαιώματος ή της ενάρξεως της αναγκαστικής εκτελέσεως, αλλά σύμφωνα με αυτόν που ισχύει κατά τον χρόνο της κατατάξεως, αφού η λόγω του προνομίου προτίμηση δεν αποτελεί  στοιχείο της απαιτήσεως, αλλά αφορά τη σχέση των απαιτήσεων μεταξύ τους (βλ ΟλΑΠ 12/2015 ΕΠολΔ 2015 σελ. 308, ΟλΑΠ  21/1994 ΕλλΔνη 1995 σελ. 574).

γ) ότι  η διάταξη του άρθρου 43 Ν 4715/2020 αναφέρεται σε διαδικασίες  αναγκαστικής εκτέλεσης  που βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη. Κατά τον τρόπο όμως αυτό αποκλείονται  από την εφαρμογή του κανόνα που η ανωτέρω διάταξη θέτει  όλες  διαδικασίες εκτέλεσης που έχουν πλέον  ολοκληρωθεί. Συνακόλουθα,  ο κανόνας αυτός δεν  καλύπτει το σύνολο των σχετικών διαδικασιών  σε σχέση με τις οποίες  ισχύει το κριτήριο που ο ίδιος θέτει .Επομένως,  περιορίζεται η αναδρομικότητα αυτού σε κάποιες από τις διαδικασίες  αυτές . Εάν όμως ο συγκεκριμένος κανόνας ήταν γνήσια ερμηνευτικός η διάκριση αυτή  δεν θα είχε   θέση ενόψει  του κριτηρίου εφαρμογής που τίθεται από τον ίδιο.

Υπό το πρίσμα αυτών των σκέψεων  η ως άνω διάταξη δεν εμφανίζεται να  καλύπτει  κάποια κενό, ασάφεια ή έλλειψη της προηγούμενης ρύθμισης,  αλλά θέτει ένα νέο  κανόνα δικαίου με τον οποίο επιβάλλεται η εφαρμογή μιας αποκλίνουσας  ρύθμισης στη θέση αυτής που ίσχυε  προηγουμένως   σε σχέση με την  κατάταξη των απαιτήσεων.

Κατ’ ακολουθίαν  των ανωτέρω σε κάθε  περίπτωση επιβάλλεται να αιτιολογηθεί  περαιτέρω ,  η συγκρότηση ενός ερμηνευτικού πορίσματος  σύμφωνα με το οποίο, στην εξεταζόμενη περίπτωση   επιβάλλεται   να μην ισχύσει  ο   κανόνας του άρθρου 77 παρ. 2 του Συντάγματος και το άρθρο 45 Ν 4715/2020 ώστε  η ανωτέρω διάταξη  να εφαρμόζεται από την 1-8-2020 που είναι  χρόνος δημοσίευσης του Ν  4715/2020 στην ΕτΚ (ΦΕΚ Α 149/1-8-2020).